PODSUMOWANIE BADAŃ PEM - L2
Ile przeprowadzono badań nad polem elektromagnetycznym i jego wpływem na zdrowie?
Co radzi Światowa Organizacja Zdrowia w sprawie PEM i jego wpływu na zdrowie i bezpieczeństwo?
Do czego odnoszą się badania PEM?
Co o badaniach PEM i jego wpływu na zdrowie mówią inne organizacje?
Jakie kolejne badania są planowane w najbliższej przyszłości?
Co jeszcze należy zrobić?
ILE PRZEPROWADZONO BADAŃ NAD POLEM ELEKTROMAGNETYCZNYM I ICH WPŁYWEM NA ZDROWIE?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prowadzi rozległą bazę danych dowodów naukowych dotyczących efektów działania energii elektromagnetycznej (EME), m.in. badań nad skutkami oddziaływania fal radiowych na zdrowie człowieka.
Według analiz WHO z roku 1981 oraz 1992, badania biologicznych skutków oraz potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ze strony promieniowania radiowego prowadzone są od ponad 50 lat.
1981 - http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc016.htm
1992 - http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc016.htm
Baza danych WHO, udostępniana na stronie internetowej organizacji, zawiera ponad 1,9 tys. opublikowanych artykułów naukowych dotyczących biologicznych i zdrowotnych skutków oddziaływania pól elektromagnetycznych oraz wyniki ponad 630 badań fal radiowych wykorzystywanych przez sieci komórkowe.
Baza danych WHO – badania PEM http://www.who.int/peh-PEM/research/database/en/
Legenda do grafiki:
OD GÓRY:
HISTORIA BADAŃ NAUKOWYCH – PEM I SKUTKI ZDROWOTNE
ICNIRP – MIĘDZYNARODOWE WYTYCZNE DOT. EKSPOZYCJI
INTERPHONE – BADANIE TELEFONII KOMÓRKOWEJ I RAKA
IARC – ANALIZA DOWODÓW DOT. NOWOTWORÓW
WHO – OCENA ZAGROŻEŃ ZDROWOTNYCH
HISTORIA BADAŃ
PONAD 30 ANALIZ EKSPERCKICH 1998-2008
MIĘDZYNARODOWA BAZA DANYCH
WNIOSEK
BRAK SZKODLIWEGO WPŁYWU PEM I FAL RADIOWYCH O NISKIM POZIOMIE NA ZDROWIE
GŁÓWNE PUNKTY BADANIA
> 50 LAT BADAŃ MIĘDZYNARODOWYCH
> WIELE ANALIZ EKSPERCKICH WERYFIKUJĄCYCH DANE Z BADAŃ
STALE PROWADZONE BADANIA WYPEŁNIAJĄ LUKI W OBECNYM STANIE WIEDZY
do góry
CO RADZI ŚWIATOWA ORGANIZACJA ZDROWIA W SPRAWIE PEM I JEGO WPŁYWU NA ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO?
W odniesieniu do PEM i wpływu promieniowania radiowego na zdrowie, stanowisko WHO jest następujące:
Głównym wnioskiem płynącym z analiz WHO jest to, iż ekspozycja na pole elektromagnetyczne o natężeniu spełniającym limity określone w wytycznych rekomendowanych przez ICNIRP nie wydają się mieć jakichkolwiek znanych konsekwencji zdrowotnych”
Standardy i wytyczne WHO http://www.who.int/peh-emf/standards/en/
W roku 2011 Światowa Organizacja Zdrowia zaktualizowała swój dokument informacyjny (fact sheet) dotyczący telefonów komórkowych i ich wpływ na zdrowie umieszczając w nim następujący wniosek:
"…W ciągu ostatnich dwóch dekad przeprowadzono wiele badań mających na celu sprawdzenie, czy telefony komórkowe stanowią zagrożenie dla zdrowia. Dotychczas nie stwierdzono żadnego szkodliwego wpływu telefonów komórkowych na zdrowie ich użytkowników."
Światowa Organizacja Zdrowia – Fact Sheet 193, czerwiec 2014 – Pole elektromagnetyczne a zdrowie publiczne: telefony komórkowe
DO CZEGO ODNOSZĄ SIĘ BADANIA PEM?
W odniesieniu do PEM i jego wpływu na zdrowie, stanowisko Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest następujące:
"Potencjalne skutki zdrowotne kontaktu z różnymi rodzajami promieniowania z całego spektrum fal elektromagnetycznych, w tym z telefonów komórkowych i stacji bazowych, były i są przedmiotem kompleksowych badań. Wszystkie dotychczasowe analizy wykazały, że ekspozycja na promieniowanie mieszczące się w limitach promieniowania PEM wyznaczonych przez ICNIRP w roku 1998, obejmujące całe spektrum częstotliwości tj. 0-300 GHz, nie powoduje żadnych znanych negatywnych skutków dla zdrowia. Jednak, nadal istnieją niezbadane aspekty w tym obszarze i należy je uzupełnić przed wydaniem ostatecznej oceny zagrożeń dla zdrowia."
ICNIRP potwierdził limity przyjęte w 1998 r. w dokonywanych okresowo przeglądach (ostatnio w 2018).
Badanie WHO http://www.who.int/peh-PEM/research/en/
CO O BADANIACH PEM I JEGO WPŁYWEM NA ZDROWIE MÓWIĄ INNE ORGANIZACJE?
Australijska Agencja ds. Ochrony Przed Promieniowaniem i Bezpieczeństwa Nuklearnego (ARPANSA)
Jako ogólny wniosek z badań nad PEM i jego wpływem na zdrowie, ARPANSA stwierdza:
“W zasadzie brak jest dowodów na to, że ekspozycja na mikrofale pochodzące z telefonów komórkowych powoduje raka oraz brak jest jednoznacznych dowodów na to, że taka ekspozycja przyspiesza rozwój już występującego nowotworu. Zaleca się przeprowadzenie kolejnych badań tego problemu.
Użytkownicy zaniepokojeni możliwością wystąpienia konsekwencji zdrowotnych mogą ograniczyć kontakt z mikrofalami poprzez: skrócenie długości rozmów przez telefon komórkowy, używanie telefonu komórkowego z zewnętrzną antenąlub używanie zestawu typu „hands-free”.
Brak jest jednoznacznych dowodów w istniejącej literaturze naukowej na to, że użytkowanie telefonów komórkowych stanowi długotrwałe zagrożenie zdrowia publicznego (mimo, że nie można wykluczyć niewielkiego ryzyka).”
Wnioski agencji ARPANSA http://www.arpansa.gov.au/mobilephones/index.cfm
Komisja Europejska
Niezależny Komitet Naukowy ds. Pojawiających się i Nowo Rozpoznanych Zagrożeń dla Zdrowia (SCENIHR) opublikował zaktualizowaną Opinię Naukową w roku 2009 na temat potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ze strony PEM. Po dokładnej analizie wyników ostatnich badań SCENIHR stwierdza:
'Na podstawie trzech niezależnych linii dowodów (epidemiologia, badania zwierząt i in vitro) stwierdza się, że nie jest prawdopodobne, aby ekspozycja na fale radiowe zwiększała prawdopodobieństwa wystąpienie raka u ludzi....'
Opinia z 2009 r. stwierdza, że ogólna liczba zachorowań na raka mózgu nie wzrosła, jednak zaleca przeprowadzenie kolejnych badań, aby sprawdzić czy użytkowanie telefonów przez okres powyżej lat 10 może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu. W podsumowaniu Komisja Europejska podaje:
'Zaktualizowana opinia uwzględnia ponad 200 nowych opracowań naukowych, jednak wnioski z nich płynące niewiele różnią się od tych sformułowanych we wcześniejszej wersji opinii. W oparciu o dowody z bieżących badań, główne wnioski pozostają te same, mianowicie, że nie jest prawdopodobne, aby fale radiowe wykorzystywane w technologiach bezprzewodowych prowadziły do wzrostu zachorowań na raka w populacji. Jednak, potrzebne są dalsze badania w celu określenia czy długoterminowa ekspozycja na promieniowanie telefonów komórkowych (znacznie powyżej lat 10) zwiększa ryzyko wystąpienia raka dla osoby często korzystającej z telefonu oraz sprawdzenie skutków zdrowotnych wśród dzieci. Komisja przeznaczyła odpowiednie fundusze z 7. ramowego programu badań naukowych na badania ewentualnego związku między telefonami komórkowymi a rakiem mózgu u dzieci...'
Kliknij aby pobrać raport SCENIHR
W kwestii dzieci – w raporcie rządu Irlandii z roku 2007 czytamy:
"Z najnowszych analiz eksperckich wynika, że nie stwierdzono żadnych poważnych konsekwencji wynikających z oddziaływania fal radiowych na głowę dziecka ani też żadnych inny skutków dla głowy dziecka, które mogłyby być wynikiem działania energii fal radiowych. Nawet jeżeli dzieci zaczynają używać telefonów komórkowych w coraz młodszym wieku, w grupie dzieci poniżej piątego roku życia jest niewielu użytkowników telefonów. Dzieci używają telefonów raczej do wysyłania wiadomości tekstowych niż prowadzenia rozmów, a to ogranicza ekspozycje na fale radiowe. Używanie zestawów „hands-free” również zmniejsza ekspozycję, ale nie są one popularne wśród dzieci. Trzy grupy ekspertów analizowały kwestię czy należy wprowadzić restrykcje dla dzieci na używanie telefonów komórkowych. Dwie z nich rekomendowały wprowadzenie pewnych restrykcji, ale jedna zasugerowała, że i tak nic to by nie zmieniło. Zważywszy na brak jednoznacznego stanowiska ekspertów, z ostrożności sugeruje się, aby młodsze dzieci korzystały z telefonów w sposób ograniczony. Jednak zalecenie to nie wynika z konkretnego uzasadnienia naukowego. "
JAKIE KOLEJNE BADANIA SĄ PLANOWANE W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI?
Priorytetowe obszary badawcze mające na celu uzupełnienie luk w bieżącym stanie wiedzy zostały określone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w Planie Badań nad PEM.
http://www.who.int/peh-emf/research/agenda/en/index.html
CO JESZCZE NALEŻY ZROBIĆ?
Przygotowywana przez WHO ocena zagrożeń dla zdrowia ze strony fal radiowych (RF) stanowi część Międzynarodowego Projektu PEM. Oceny zagrożeń dla zdrowia są wynikiem dogłębnych krytycznych analiz prowadzonych przez niezależne grupy naukowców stosujących metody wzajemnej weryfikacji.
PODSUMOWANIE BADAŃ PEM - L2
Ile przeprowadzono badań nad polem elektromagnetycznym i jego wpływem na zdrowie?
Co radzi Światowa Organizacja Zdrowia w sprawie PEM i jego wpływu na zdrowie i bezpieczeństwo?
Do czego odnoszą się badania PEM?
Co o badaniach PEM i jego wpływu na zdrowie mówią inne organizacje?
Jakie kolejne badania są planowane w najbliższej przyszłości?
Co jeszcze należy zrobić?
ILE PRZEPROWADZONO BADAŃ NAD POLEM ELEKTROMAGNETYCZNYM I ICH WPŁYWEM NA ZDROWIE?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prowadzi rozległą bazę danych dowodów naukowych dotyczących efektów działania energii elektromagnetycznej (EME), m.in. badań nad skutkami oddziaływania fal radiowych na zdrowie człowieka.
Według analiz WHO z roku 1981 oraz 1992, badania biologicznych skutków oraz potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ze strony promieniowania radiowego prowadzone są od ponad 50 lat.
1981 - http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc016.htm
1992 - http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc016.htm
Baza danych WHO, udostępniana na stronie internetowej organizacji, zawiera ponad 1,9 tys. opublikowanych artykułów naukowych dotyczących biologicznych i zdrowotnych skutków oddziaływania pól elektromagnetycznych oraz wyniki ponad 630 badań fal radiowych wykorzystywanych przez sieci komórkowe.
Baza danych WHO – badania PEM http://www.who.int/peh-PEM/research/database/en/
Legenda do grafiki:
OD GÓRY:
HISTORIA BADAŃ NAUKOWYCH – PEM I SKUTKI ZDROWOTNE
ICNIRP – MIĘDZYNARODOWE WYTYCZNE DOT. EKSPOZYCJI
INTERPHONE – BADANIE TELEFONII KOMÓRKOWEJ I RAKA
IARC – ANALIZA DOWODÓW DOT. NOWOTWORÓW
WHO – OCENA ZAGROŻEŃ ZDROWOTNYCH
HISTORIA BADAŃ
PONAD 30 ANALIZ EKSPERCKICH 1998-2008
MIĘDZYNARODOWA BAZA DANYCH
WNIOSEK
BRAK SZKODLIWEGO WPŁYWU PEM I FAL RADIOWYCH O NISKIM POZIOMIE NA ZDROWIE
GŁÓWNE PUNKTY BADANIA
> 50 LAT BADAŃ MIĘDZYNARODOWYCH
> WIELE ANALIZ EKSPERCKICH WERYFIKUJĄCYCH DANE Z BADAŃ
STALE PROWADZONE BADANIA WYPEŁNIAJĄ LUKI W OBECNYM STANIE WIEDZY
do góry
CO RADZI ŚWIATOWA ORGANIZACJA ZDROWIA W SPRAWIE PEM I JEGO WPŁYWU NA ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO?
W odniesieniu do PEM i wpływu promieniowania radiowego na zdrowie, stanowisko WHO jest następujące:
Głównym wnioskiem płynącym z analiz WHO jest to, iż ekspozycja na pole elektromagnetyczne o natężeniu spełniającym limity określone w wytycznych rekomendowanych przez ICNIRP nie wydają się mieć jakichkolwiek znanych konsekwencji zdrowotnych”
Standardy i wytyczne WHO http://www.who.int/peh-emf/standards/en/
W roku 2011 Światowa Organizacja Zdrowia zaktualizowała swój dokument informacyjny (fact sheet) dotyczący telefonów komórkowych i ich wpływ na zdrowie umieszczając w nim następujący wniosek:
"…W ciągu ostatnich dwóch dekad przeprowadzono wiele badań mających na celu sprawdzenie, czy telefony komórkowe stanowią zagrożenie dla zdrowia. Dotychczas nie stwierdzono żadnego szkodliwego wpływu telefonów komórkowych na zdrowie ich użytkowników."
Światowa Organizacja Zdrowia – Fact Sheet 193, czerwiec 2014 – Pole elektromagnetyczne a zdrowie publiczne: telefony komórkowe
DO CZEGO ODNOSZĄ SIĘ BADANIA PEM?
W odniesieniu do PEM i jego wpływu na zdrowie, stanowisko Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest następujące:
"Potencjalne skutki zdrowotne kontaktu z różnymi rodzajami promieniowania z całego spektrum fal elektromagnetycznych, w tym z telefonów komórkowych i stacji bazowych, były i są przedmiotem kompleksowych badań. Wszystkie dotychczasowe analizy wykazały, że ekspozycja na promieniowanie mieszczące się w limitach promieniowania PEM wyznaczonych przez ICNIRP w roku 1998, obejmujące całe spektrum częstotliwości tj. 0-300 GHz, nie powoduje żadnych znanych negatywnych skutków dla zdrowia. Jednak, nadal istnieją niezbadane aspekty w tym obszarze i należy je uzupełnić przed wydaniem ostatecznej oceny zagrożeń dla zdrowia."
ICNIRP potwierdził limity przyjęte w 1998 r. w dokonywanych okresowo przeglądach (ostatnio w 2018).
Badanie WHO http://www.who.int/peh-PEM/research/en/
CO O BADANIACH PEM I JEGO WPŁYWEM NA ZDROWIE MÓWIĄ INNE ORGANIZACJE?
Australijska Agencja ds. Ochrony Przed Promieniowaniem i Bezpieczeństwa Nuklearnego (ARPANSA)
Jako ogólny wniosek z badań nad PEM i jego wpływem na zdrowie, ARPANSA stwierdza:
“W zasadzie brak jest dowodów na to, że ekspozycja na mikrofale pochodzące z telefonów komórkowych powoduje raka oraz brak jest jednoznacznych dowodów na to, że taka ekspozycja przyspiesza rozwój już występującego nowotworu. Zaleca się przeprowadzenie kolejnych badań tego problemu.
Użytkownicy zaniepokojeni możliwością wystąpienia konsekwencji zdrowotnych mogą ograniczyć kontakt z mikrofalami poprzez: skrócenie długości rozmów przez telefon komórkowy, używanie telefonu komórkowego z zewnętrzną antenąlub używanie zestawu typu „hands-free”.
Brak jest jednoznacznych dowodów w istniejącej literaturze naukowej na to, że użytkowanie telefonów komórkowych stanowi długotrwałe zagrożenie zdrowia publicznego (mimo, że nie można wykluczyć niewielkiego ryzyka).”
Wnioski agencji ARPANSA http://www.arpansa.gov.au/mobilephones/index.cfm
Komisja Europejska
Niezależny Komitet Naukowy ds. Pojawiających się i Nowo Rozpoznanych Zagrożeń dla Zdrowia (SCENIHR) opublikował zaktualizowaną Opinię Naukową w roku 2009 na temat potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ze strony PEM. Po dokładnej analizie wyników ostatnich badań SCENIHR stwierdza:
'Na podstawie trzech niezależnych linii dowodów (epidemiologia, badania zwierząt i in vitro) stwierdza się, że nie jest prawdopodobne, aby ekspozycja na fale radiowe zwiększała prawdopodobieństwa wystąpienie raka u ludzi....'
Opinia z 2009 r. stwierdza, że ogólna liczba zachorowań na raka mózgu nie wzrosła, jednak zaleca przeprowadzenie kolejnych badań, aby sprawdzić czy użytkowanie telefonów przez okres powyżej lat 10 może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu. W podsumowaniu Komisja Europejska podaje:
'Zaktualizowana opinia uwzględnia ponad 200 nowych opracowań naukowych, jednak wnioski z nich płynące niewiele różnią się od tych sformułowanych we wcześniejszej wersji opinii. W oparciu o dowody z bieżących badań, główne wnioski pozostają te same, mianowicie, że nie jest prawdopodobne, aby fale radiowe wykorzystywane w technologiach bezprzewodowych prowadziły do wzrostu zachorowań na raka w populacji. Jednak, potrzebne są dalsze badania w celu określenia czy długoterminowa ekspozycja na promieniowanie telefonów komórkowych (znacznie powyżej lat 10) zwiększa ryzyko wystąpienia raka dla osoby często korzystającej z telefonu oraz sprawdzenie skutków zdrowotnych wśród dzieci. Komisja przeznaczyła odpowiednie fundusze z 7. ramowego programu badań naukowych na badania ewentualnego związku między telefonami komórkowymi a rakiem mózgu u dzieci...'
Kliknij aby pobrać raport SCENIHR
W kwestii dzieci – w raporcie rządu Irlandii z roku 2007 czytamy:
"Z najnowszych analiz eksperckich wynika, że nie stwierdzono żadnych poważnych konsekwencji wynikających z oddziaływania fal radiowych na głowę dziecka ani też żadnych inny skutków dla głowy dziecka, które mogłyby być wynikiem działania energii fal radiowych. Nawet jeżeli dzieci zaczynają używać telefonów komórkowych w coraz młodszym wieku, w grupie dzieci poniżej piątego roku życia jest niewielu użytkowników telefonów. Dzieci używają telefonów raczej do wysyłania wiadomości tekstowych niż prowadzenia rozmów, a to ogranicza ekspozycje na fale radiowe. Używanie zestawów „hands-free” również zmniejsza ekspozycję, ale nie są one popularne wśród dzieci. Trzy grupy ekspertów analizowały kwestię czy należy wprowadzić restrykcje dla dzieci na używanie telefonów komórkowych. Dwie z nich rekomendowały wprowadzenie pewnych restrykcji, ale jedna zasugerowała, że i tak nic to by nie zmieniło. Zważywszy na brak jednoznacznego stanowiska ekspertów, z ostrożności sugeruje się, aby młodsze dzieci korzystały z telefonów w sposób ograniczony. Jednak zalecenie to nie wynika z konkretnego uzasadnienia naukowego. "
JAKIE KOLEJNE BADANIA SĄ PLANOWANE W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI?
Priorytetowe obszary badawcze mające na celu uzupełnienie luk w bieżącym stanie wiedzy zostały określone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w Planie Badań nad PEM.
http://www.who.int/peh-emf/research/agenda/en/index.html
CO JESZCZE NALEŻY ZROBIĆ?
Przygotowywana przez WHO ocena zagrożeń dla zdrowia ze strony fal radiowych (RF) stanowi część Międzynarodowego Projektu PEM. Oceny zagrożeń dla zdrowia są wynikiem dogłębnych krytycznych analiz prowadzonych przez niezależne grupy naukowców stosujących metody wzajemnej weryfikacji.
PODSUMOWANIE BADAŃ PEM - L3
BADANIA PEM – INFORMACJE DODATKOWE
MATERIAŁY INSTYTUCJI ZAJMUJĄCYCH SIĘ ZDROWIEM I MATERIAŁY EDUKACYJNE
- Badanie PEM - Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
- Plan Badań PEM - Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
- Bazy danych badań PEM - Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
- Kurs bioelektromagnetyki PEM - Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
- Przegląd Literatury z dziedziny EMR ARPANSA - Australijska Agencja ds. Ochrony Przed Promieniowaniem i Bezpieczeństwa Nuklearnego (ARPANSA)
POZOSTAŁE MATERIAŁY
- Badanie zdrowia - GSMA