Create PDF Print

KLASYFIKACJA IARC – L2

Czym jest IARC i czym się zajmuje? 
Na czym polega współpraca IARC i WHO?  
Jak przebiega proces klasyfikacji IARC?  
Powiązanie, zagrożenie, ryzyko związane z nowotworem – co oznaczają te terminy?  
Czym jest klasyfikacja IARC?  
Co już zostało sklasyfikowane przez IARC?  
Jak IARC sklasyfikowała pola elektromagnetyczne?  

 

Czym jest IARC i czym się zajmuje? 

IARC (ang. International Agency for Research on Cancer), czyli Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem, to agencja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Misją IARC jest koordynacja i prowadzenie badań nad przyczynami raka u ludzi oraz opracowanie naukowych strategii zapobiegania nowotworom i ich kontrola. 

IARC klasyfikuje czynniki, na które narażeni są ludzie, na podstawie oceny dowodów potwierdzających ich potencjał do wywołania raka u ludzi. Czynniki te obejmują substancje chemiczne, złożone mieszanki, procesy, zagrożenia zawodowe i środowiskowe, praktyki lub zachowania kulturowe, organizmy biologiczne i substancje fizyczne.  

IARC nie analizuje „ryzyka” ani też prawdopodobieństwa wystąpienia czynnika szkodliwego dla człowieka. Analizuje jedynie wartość dowodu naukowego na istnienie powiązania z nowotworem. Co ważne, przy codziennych poziomach ekspozycji na oceniany czynnik ryzyko szkodliwości może w ogóle nie występować. 
Informacje o celach i zakresie działalności IARC. 

do góry

Na czym polega współpraca IARC i WHO? 

Wynikiem krajowych jak i międzynarodowych programów naukowych są niezbędne dowody naukowe dotyczące różnych czynników. Po przeprowadzeniu przez IARC oceny zagrożenia na podstawie dostępnych dowodów naukowych dla danego czynnika, WHO, na bazie informacji przedstawionych przez IARC, dokonuje formalnej oceny zagrożenia dla zdrowia, aby określić prawdopodobieństwo szkodliwości danego czynnika dla ludzkiego zdrowia. 

Formułuje również rekomendację odpowiedniej strategii zarządzania tym zagrożeniem, która stanowi wsparcie dla organów krajowych i międzynarodowych przy ocenianiu ryzyka oraz podejmowaniu kolejnych decyzji dotyczących ograniczenia zagrożenia.  

do góry

Jak przebiega proces klasyfikacji IARC? 

IARC tworzy Grupy Robocze, których zadaniem jest weryfikacja badanych czynników oraz analiza całości zebranych dowodów. Członkowie Grupy wspólnie uzgadniają czy dany dowód spełnia kryteria adekwatności oraz decydują jak sklasyfikować oceniany czynnik.  

Członkowie Grupy oceniają potencjalne ryzyko nowotworu wykorzystując: 

  • Dane o ekspozycji – jaki kontakt z ocenianą substancją lub procesem mają ludzie. 
  • Badania nowotworów u ludzi – mogą to być badania na populacji lub badania eksperymentalne. 
  • Badania nowotworów u zwierząt laboratoryjnych – zwykle są to wyniki testów laboratoryjnych. 
  • Dowody na istnienie mechanizmów i pozostałe dane – czy istnieją znane procesy fizyczne zachodzące w danej sytuacji, które wyjaśniają powiązania?  

W odniesieniu do każdego typu badań, Grupa Robocza w procedurze standardowej ocenia wartość dowodu, a także zakres w jakim jeden dowód potwierdza inne dowody. Przykładowo, czy dany dowód jest wystarczający, niewystarczający czy nieadekwatny oraz czy rzekome powiązania w badaniach na populacji są potwierdzane przez wyniki badań laboratoryjnych.  

Na koniec wszystkie dowody analizowane są jako całość, aby umożliwić sformułowanie całościowej oceny stopnia kancerogenności danego czynnika dla ludzi.  

Podsumowanie procesu naukowej analizy i oceny IARC

Informacje szczegółowe o procesie naukowej analizy i oceny IARC (łącznie z definicjami terminów „dowód ograniczony”, „wystarczający” i „adekwatny”) 

do góry

Powiązanie, zagrożenie, ryzyko związane z nowotworem – co oznaczają te terminy? 

Klasyfikując czynnik zagrożenia, IARC przykłada dużą wagę do rozróżnienia terminów „powiązanie z nowotworem”, „niebezpieczeństwo wystąpienia nowotworu” oraz „ryzyko wystąpienia nowotworu”. Każdy z nich posiada konkretne znaczenie naukowe, które IARC definiuje w sposób następujący:  

„Niebezpieczeństwo wystąpienia nowotworu” oznacza, że czynnik jest w stanie doprowadzić do wystąpienia nowotworu w określonych okolicznościach, natomiast „ryzyko wystąpienia nowotworu” to szacunkowa ocena kancerogennych efektów oczekiwanych w przypadku ekspozycji na niebezpieczeństwo wystąpienia nowotworu. Monografie stanowią ćwiczenia w ocenianiu niebezpieczeństwa wystąpienia nowotworu, pomimo tego, że w przeszłości ich tytuły zawierały słowo „ryzyko”.  
 
Różnica pomiędzy niebezpieczeństwem a ryzykiem wystąpienia jest znacząca, a Monografie identyfikują niebezpieczeństwo wystąpienia raka nawet jeśli ryzyko jest niskie przy obecnych poziomach ekspozycji, ponieważ nowe użycia lub nieprzewidziane ekspozycje mogą stanowić ryzyko, które jest znacząco wyższe.  

Wyjaśnienie terminów używanych przez IARC  

do góry

Czym jest klasyfikacja IARC?

Dla każdego ocenianego czynnika IARC stosuje pięć klas wartości dowodów naukowych na to, że dane zagrożenie może stanowić czynnik wywołujący raka.

Legenda do grafiki:  
KLASYFIKACJA IARC  
GRUPA 1 Kancerogen   
GRUPA 2A Prawdopodobny kancerogen  
GRUPA 2B Przypuszczalny kancerogen  
GRUPA 3 Niesklasyfikowany  
GRUPA 4 Prawdopodobnie brak cech kancerogennych 

do góry

Co już zostało sklasyfikowane przez IARC? 

Od roku 1971 agencja IARC dokonała analizy ponad 900 czynników. W tej grupie znajduje się alkohol, azbest, benzen, formaldehydy, kawa, farby do włosów, pola elektromagnetyczne generowane przez linie energetyczne, praca zmianowa zakłócająca naturalne cykle snu człowieka oraz paracetamol.  

Klasyfikacja IARC  

do góry

Jak IARC sklasyfikowała pola elektromagnetyczne?  

31.05.2011 r., agencja IARC dokonała klasyfikacji pól elektromagnetycznych jako potencjalnie kancerogennych dla człowieka (Grupa 2B), na podstawie zwiększonego ryzyka wystąpienia glejaka, złośliwej odmiany raka mózgu, kojarzonego z użytkowaniem telefonów bezprzewodowych.  

W podsumowaniu wyników oceny IARC czytamy: 

“Dowody zostały poddane krytycznej analizie i całościowo ocenione jako ograniczone w odniesieniu do użytkowników telefonów bezprzewodowych jeśli chodzi o ocenę ryzyka wystąpienia glejaka i nerwiaka akustycznego, a także iż są nieodpowiednie do wyciągania wniosków co do innych typów nowotworów. Dowody z analizy opisanej powyżej ekspozycji zawodowej i środowiskowej oceniono podobnie jako nieadekwatne.” 
 
Źródło: http://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2011/pdfs/pr208_E.pdf

IARC opublikowała artykuł Kancerogenne właściwości pól elektromagnetycznych RF zawierający szczegółowe informacje o klasyfikacji w magazynie Lancet Oncology (udostępniony na stronie internetowej dn. 22.06.2011 r.). 

Dn. 19.04.2013 r., IARC opublikowała Monografię tom 102 o ‘Promieniowaniu niejonizującym, Część 2: Pola elektromagnetyczne RF‘. 

Światowa Organizacja Zdrowia dokonała aktualizacji opracowania na temat pól elektromagnetycznych i zdrowia publicznego: telefony komórkowe odnosząc się do Klasyfikacji IARC.  

do góry

Dodatkowe materiały i odpowiedzi Organizacji zajmujących się zdrowiem...